OVER MIJ

 

Ik ben Cilla Rijnbeek, tekenkunstenaar, schilder en fotograaf uit Rosmalen. In 1990 begon ik aan de kunstacademie in Kampen en in 1997 studeerde ik af als dramadocent. Toch bleven tekenen en schilderen altijd aanwezig, en in 2017 besloot ik om volledig voor de kunsten te gaan. Sindsdien heeft mijn kunstpraktijk zich ontwikkeld tot dat wat het nu is.

 

Als denker zoek ik vaak naar verklaringen. Maar het leven laat zich niet vangen in één verhaal of één waarheid. Juist waar woorden tekortschieten, begint mijn kunst. Daar ontstaat ruimte voor ervaren, voelen, intuïtie en plezier. Tijdens het maken – met kleurpotlood, verf of camera – ervaar ik dat alles met elkaar in relatie staat. In die momenten voel ik me opgenomen in een groter geheel.

 

Mijn werk gaat over het verlangen naar en de noodzaak van nabijheid in een wereld die ons van onszelf en van elkaar verwijdert. Ik wil de aandacht richten op wat ertoe doet: werkelijk samen 'nabij zijn' en ervaren dat we deel uitmaken van iets groters. Ik zie mijn werk als een eigentijdse vorm van relationeel intimisme. Waar de klassieke intimisten rond 1900 de mens in zijn binnenruimte verbeeldden, richt ik me op de ruimte tussen mensen – op nabijheid als existentiële ervaring. Mijn portretten gaan niet over uiterlijk, maar over aanwezigheid.

 

The whole point of living is Love.

 

Nabijheid is het vermogen om de wereld te ontmoeten als relatie, en niet als iets dat los staat van ons zelf. In mijn werk probeer ik niet op afstand te blijven, maar met aandacht aanwezig te zijn bij wat zich aandient. Zo ontstaat een schilderachtig realisme. Wat ontstaat, vertaal ik intuïtief naar beelden die de essentie voelbaar maken. In mijn werk wordt het intimisme niet nostalgisch, maar actueel – een stille, hedendaagse kunst van nabijheid. 

 

Landschappen brengen me dichter bij het gevoel dat we onderdeel zijn van iets groters. Tegelijkertijd bieden ze de afstand die ik soms nodig heb – om stil te worden, om adem te kunnen halen, en opnieuw werkelijk nabij en aandachtig bij anderen te kunnen zijn. In mijn landschappen zoek ik dezelfde nabijheid als in mijn portretten, maar in een andere vorm: de grootsheid van ruimte, licht en lucht. Waar mijn portretten gaan over de nabijheid tussen mensen, verbeelden mijn landschappen de nabijheid met het grotere geheel.

 

Fotografie neemt een belangrijke plaats in binnen mijn kunstpraktijk. Daarnaast volg ik nieuwe sporen met figuratieve schilderijen en tekeningen van fabelachtige motieven in inkt. Dit speelse werk loopt parallel aan mijn portretwerk en houdt mijn praktijk open voor verrassende ontwikkelingen.

 

Mijn inspiratiebronnen lopen van de grote meesters Velázquez, Van Dyck en Vermeer, via de Franse impressionisten en de Haagse School, tot de kleurpotloodportretten van David Hockney. Ook hedendaagse kunstenaars als Jennifer Packer en Nicolas Uribe inspireren mij. In tekenkunst voel ik verwantschap met Jeroen Jansen, Shaun Tan, Joris Mertens, Thomas Ott en Peter van den Ende. In fotografie met Vivian Maier, Judith Joy Ross en Bryan Schutmaat.

 

Filosofie

Filosofie voedt mijn denken – in het bijzonder het werk van Iain McGilchrist. Hij beschrijft twee manieren van kijken. De ene is analyserend en controlerend: begrijpen door uiteen te rafelen en te benoemen. De andere is open en betrokken: verbanden, relaties en betekenis zien. Kort gezegd: afstand tegenover nabijheid. Volgens McGilchrist is onze cultuur te veel gaan vertrouwen op die eerste manier – op afstand, logica en nut – en zijn we daardoor iets essentieels kwijtgeraakt: het vermogen om de wereld te beleven als levend, samenhangend en bezield. Werkelijk begrijpen ontstaat niet door te ontleden, maar door met aandacht aanwezig te zijn – door iets te laten bestaan zoals het is, zonder het meteen te willen verklaren of gebruiken. Deze vorm van aandacht is niet afstandelijk maar betrokken: ze maakt nabijheid, empathie en verwondering mogelijk. In die gedachte herken ik mezelf. Mijn werk gaat over dat andere soort weten – niet het denken dat beheerst, maar het voelen dat samenbrengt. Wanneer ik teken, schilder of fotografeer, probeer ik de mens en de wereld niet te doorgronden, maar te laten zijn. Mijn portretten en landschappen willen precies dat laten ervaren: dat er een manier van kijken bestaat waarin we opnieuw kunnen voelen dat we deel uitmaken van een groter geheel.

 

Mijn proces van werken
Mijn manier van werken is een oefening in het denken van de rechterhersenhelft. Ik werk langzaam, met aandacht en intuïtie. Ik laat ruimte voor niet-weten, voor toeval, voor gevoel. In plaats van te controleren, geef ik me over aan het proces. Ik oefen een manier van kijken waarin het geheel voelbaar wordt – de geportretteerde, het licht, het moment, ikzelf. Dat gevoel van 'onderdeel zijn van een groter geheel' is precies de aandacht die ik wil delen: mijn kunst maakt die manier van zien zichtbaar voor anderen en nodigt de toeschouwer uit om opnieuw te ervaren dat de wereld niet iets is om naar te kijken, maar om mee te zijn.

 

Voor mij dient kunst meerdere doelen: om dichterbij te durven komen, het lichte en vreugdevolle in het leven toe te laten, en te ervaren dat we verbonden zijn met elkaar en met iets groters. Dat is wat ik zelf voel tijdens het maken – en ik hoop dat mijn werk dit ook bij de toeschouwer oproept.